Adopcyjne wolnomularstwo

 

Adopcyjne wolnomularstwo, fr. Maçonnerie d’adoption, niem. Adoptionsmaurerei, wobec wykluczenia kobiet z wolnomularstwa pierwotnie w arystokratycznych kręgach XVIII-wiecznej Francji, później zaś również w innych krajach Europy, powstały placówki naśladujące struktury i rytuały lóż spekulatywnych, m. in. lóż Mopsów, w których uczestniczyły kobiety na równi z mężczyznami. Słynna paryska loża filozofów „Les Neuf Soeurs” („Dziewięć Sióstr”), która przyjęła do swego grona Woltera, posiadała lożę adopcyjną. W Warszawie w 1783 r. przy tamtejszych warsztatach, „Tarczy Północnej” i „Bogini Eleusis” ukonstytuowała się loża adopcyjna „Dobroczynność”. Regulamin loży i rytuały trzech pierwszych stopni, „Réglemens des Francs-Maçones”, ułożył wielki mistrz polskiej obediencji Ignacy Potocki. „Dobroczynność” naśladowała pod tym względem swoje fr. poprzedniczki: posiadała trzy symboliczne stopnie wtajemniczenia, wszystkie urzędy zostały zdublowane, tak aby każdy posiadał swój odpowiednik obsadzony przez „siostrę”. Wiek XIX przyniósł, wobec triumfu kultury mieszczańskiej, stopniowy schyłek elitarnej formuły społecznej adopcyjnego wolnomularstwa. Po I wojnie światowej Wielki Wschód Francji zrezygnował z tworzenia lóż adopcyjnych.

 

Tadeusz Cegielski

 

Literatura: zob. [w:] Masoneria.

 

Słowa kluczowe: masoneria, wolnomularstwo, loża, wolnomularskie wtajemniczenie