"Sztuka", czasopismo

 

„Sztuka: literatura, teatr, muzyka malarstwo, rzeźba, architektura sztuka stosowana”, miesięcznik literacko-artystyczny. Był wydawany w Warszawie (1911–1912), a potem w Krakowie (1913–1914). Redaktor naczelny Henryk Juszkiewicz kierował komitetem redakcyjnym, w skład którego wchodzili głównie plastycy. Podstawowym założeniem pisma było hasło syntezy sztuk oraz aktualizacja założeń estetycznych, pod tym ostatnim bardzo często rozumiało się ideę nowej sztuki – duchowej, opartej na podłożu systemów ezoterycznych. W artykule pt. Sztuka jako życie Jan Rundbaken pisał:

Dla uwydatnienia definicji sztuki jako wiedzy podaję twórczo myślącemu czytelnikowi następujący schemat. Wartość czynu (dzieła) mierzy się napięciem odpowiedzialności stałej, jaką dzieło w sobie zawiera. Odpowiedzialność ta jest właściwie miłością, a staje się bohaterstwem. Rzecz polega na stwarzaniu nowych możliwości życia i oto sztuka jest wiedzą „jakościową”. Artysta wyrasta ponad indywidualność, staje się możliwym i realizującym się jednocześnie społeczeństwem. Nauka zaś polega na symetrycznym oglądaniu zastygłej już pracy ducha” (1911: 52).

W dziale literackim publikowali się m. in. Jan Kasprowicz, Tadeusz Miciński, Jan Rundbaken czy Bolesław Leśmian. O szatę graficzną i reprodukcje dbali Xawery Dunikowski czy Franciszek Siedlecki. (Z poszczególnymi numerami „Sztuki” można zapoznać się w otwartym dostępie elektronicznym Jagiellońskiej Biblioteki Cyfrowej).

 

Diana Oboleńska

 

Literatura: Rundbaken J., 1911, Sztuka jako życie, „Sztuka: literatura, teatr, muzyka malarstwo, rzeźba, architektura sztuka stosowana”, t. 1, z. 1, s. 52–55.

 

Słowa kluczowe: estetyka, modernizm, ezoteryka, antropozofia