Karolina Maria Hess

Karolina Maria Hess

Religioznawczyni, antropolożka, socjolożka. Pracuje na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uzyskała stopień doktora w dyscyplinie nauk o kulturze i religii na podstawie rozprawy Polska myśl teozoficzna a idee światowego Towarzystwa Teozoficznego w latach 1905–1939. W ramach badań socjologicznych koncentruje się na relacjach i uwarunkowaniach nauki i okultyzmu na przełomie XIX i XX wieku w perspektywie socjologii wiedzy i nauki na przykładzie działalności Juliana Ochorowicza (1850–1917).

Uzyskała dwa tytuły magistra z wyróżnieniem w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach – w zakresie etnologii i antropologii kulturowej (2013) na podstawie pracy Magia – teorie, konteksty, konotacje. Od dyskursu medialnego do ujęcia kognitywnego, a także pedagogiki – edukacji filozoficzno-społecznej oraz pracy socjalnej i opiekuńczo-wychowawczej (2009) na podstawie pracy Specyfika spekulacji gnostyckiej. Gnoza i hermetyzm we współczesnej kulturze. W latach 2009–2013 na Wydziale Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego pracowała na stanowisku asystenta naukowo-dydaktycznego prowadząc zajęcia m.in. w zakresie filozofii, etyki, ontologii, filozofii religii oraz metodologii badań społecznych (łącznie 930 godzin). W Katedrze Porównawczych Studiów Cywilizacji Uniwersytetu Jagiellońskiego współprowadziła przedmiot Magia w kulturze.

Studiowała religioznawstwo w ramach całorocznych programów wymiany dla doktorantów w Instytucie Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Radboud University Nijmegen w Holandii, odbyła także 6-miesięczny staż badawczy w dyscyplinie religioznawstwo ze specjalizacją zachodni ezoteryzm w Center for the Hermetic Philosophy and Related Currents, University of Amsterdam.

Pełniła funkcję kierownika dwóch grantów indywidualnych ufundowanych przez Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursów Preludium 6 (2013/11/N/HS1/04812) – w projekcie Recepcja kategorii Wschodu przez polskie środowiska ezoteryczne na przełomie XIX i XX wieku i jej kulturowo-religijne konsekwencje oraz Etiuda 4 (2016/20/T/HS1/00226) na finalizację pracy doktorskiej o teozofii polskiej. W ramach projektu Kultura polska wobec zachodniej filozofii ezoterycznej w latach 1890–1939 rozwija badania teozoficzne (sekcja I), pozostając we współpracy z innymi sekcjami (polska antropozofia, polscy spirytyści, inne formacje ezoteryczne na ziemiach polskich; polscy ezoterycy poza ugrupowaniami).  

Jest aktywnym członkiem krajowych i międzynarodowych organizacji naukowych poświęconych studiom religioznawczym, badaniom nowych ruchów religijnych oraz zachodniego ezoteryzmu, m.in. współzałożycielem Polskiego Stowarzyszenia Badań nad Zachodnim Ezoteryzmem, w którym przez pierwsze cztery lata pełniła funkcję członka zarządu – sekretarza, a także założycielem sieci CEENASWE: Central and Eastern European Network for the Academic Study of Western Esotericism i członkiem jej zarządu. Jest też członkiem Laboratorium Niedogmatycznej Duchowości UG, International Study of Religion in Eastern and Central Europe (ISORECEA), Societas Magica, europejskiego ESSWE (European Society for the Study of Western Esotericism), amerykańskiego ASE (Association for the Study of Esotericism) oraz rosyjskiego АИЭМ (Ассоциация исследователей эзотеризма и мистицизма. Prowadzi współpracę z włoskim centrum badań nowych religii – CESNUR, centrum badań ezoterycznych Ameryki Łacińskiej – CEEO-UNASUR, Friends of Theosophical Archives oraz The International Association for the Preservation of Spiritualist and Occult Periodicals.

Jej zainteresowania obejmują historię intelektualną, antropologię kulturową i filozoficzną oraz komparatystykę religijną. W swoich badaniach koncentruje się na historii i metodologii zachodniego ezoteryzmu, recepcji systemów filozoficzno-religijnych Wschodu na Zachodzie na przełomie XIX i XX wieku, a także studiach porównawczych nad nurtami ezoterycznymi oraz nowymi ruchami religijnymi w Europie Centralnej i Wschodniej. Analizuje związki ezoteryzmu z literaturą i sztuką, zagadnieniami społeczno-politycznymi oraz nauką.

Jest współredaktorem czterech książek i autorką kilkudziesięciu artykułów naukowych poświęconych tematyce ezoteryzmu, religii i zagadnieniom pokrewnym, wzięła udział w kilkudziesięciu konferencjach naukowych organizowanych w Europie, Ameryce Północnej i Azji.

 

Wykaz wybranych publikacji naukowych:

 

Redakcje:

  1. Studies in Esotericism in Central and Estern Europe, N. Radulović, K. M. Hess (red.), JATEPress, University of Szeged 2019. [w druku]
  2. Czarownice. Studia z kulturowej historii fenomenu, A. Anczyk, J. Doroszewska, K. M. Hess (red.), Wydawnictwo Sacrum, Kraków 2017. ISBN 978‐83‐938791‐9‐9.
  3. Studia ezoteryczne. Wątki polskie, I. Trzcińska, A. Świerzowska, K. M. Hess (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016. ISBN 978-83-233-4059-1.
  4. Esoteric Studies. Polish Contributions, numer specjalny “The Polish Journal of the Arts and Culture” Nr 13 (1/2015), Seria „Estetyki i Krytyki”, ISSN 1643-1243.

Artykuły w czasopismach:

  1. Karolina M. Hess,  Władysław Reymont’s Fascination with Occultism: Biographical and Artistic Threads, „Književna istorija”, No. 167, Vol. 50, 2019, ISSN: 0350-6428. [przyjęty]
  2. Karolina M. Hess, The Idea of Ideoplasty and Occult Phenomena in the Theoretical and Empirical Research of Julian Ochorowicz, „Preternature: Critical and Historical Studies on the Preternatural” Vol. 7, No. 2, 2018, ISSN 2161-2196, E-ISSN 2161-2188. DOI: 10.5325/preternature.7.2.0239
  3. Karolina M. Hess, Sad Satan’s Children: Stanisław Przybyszewski and Esoteric Milieus, “La Rosa di Paracelso”, issue Diabolus in singulis est: The Devil, Satan and Lucifer, No 2, 2017, p. 133–158, ISSN: 2532-2028.
  4. Karolina M. Hess, Małgorzata A. Dulska, Sukkuby i inkuby w koncepcji magii seksualnej Józefa Świtkowskiego, Magazyn antropologiczno-społeczno-kulturowy „Maska”, numer specjalny Magia, nr 33, 2017, s. 215–228. ISSN: 1898- 5947.
  5. Karolina M. Hess, Małgorzata A. Dulska, Kazimierz Stabrowski’s Esoteric Dimensions. Theosophy, Art, and the Vision of Femininity, “La Rosa di Paracelso”, issue L'Eterno Esoterico Femminino – The Eternal Esoteric Feminine, No 1, 2017, p. 37–61, ISSN: 2532-2028.
  6. Karolina M. Hess, Małgorzata A. Dulska, Między nauką, religią i sztuką: wybrane teoretyczne ujęcia magii we współczesnych nurtach ezoterycznych, „Fragile – pismo kulturalne” nr 4 (34) 2016, numer specjalny Magia, s. 11–17, ISSN: 2451-3210.
  7. Małgorzata A. Dulska, Karolina M. Hess, IO CHAOS! Magia wieku trans/in/ formacji, „Fragile – pismo kulturalne” nr 4 (34) 2016, numer specjalny Magia, s. 18–26, ISSN: 2451-3210.
  8. Karolina M. Hess, Małgorzata A. Dulska, Rose Cross, Saturn’s Menagerie and the Coal Mines of Silesia: Strange Visions of Teofil Ociepka, "Nova Religio: The Journal of Alternative and Emergent Religions" 19, no. 4, May 2016, s. 57–79, a special issue New Religious Movements and the Visual Arts, guest editor: Massimo Introvigne. ISSN 1092-6690. DOI: 10.1525/nr.2016.19.4.57
  9. Karolina M. Hess, The Beginnings of Theosophy in Poland: From Early Visions to Polish Theosophical Society, “The Polish Journal of the Arts and Culture”, seria „Estetyki i Krytyki”, 2015 Vol. 1 (13), s. 53–72. ISSN 1643-1243.
  10. Karolina M. Hess, Abraxas i zachodnie tradycje ezoteryczne – wybrane aspekty, “The Polish Journal of the Arts and Culture”, seria „Estetyki i Krytyki”, 2014 nr 10 (2), s. 51–70. ISSN 1643-1243.
  11. Karolina M. Hess, Religijne i magiczne strategie opanowania paraliżu przysennego: badanie treści internetowych, Periodyk Młodych Religioznawców „Ex Nihilo” 2014 nr 2 (12), s. 59–79. ISSN 1689-9202.
  12. Karolina M. Hess, Uwagi o „Wiedzy tajemnej w Egipcie” Juliana Ochorowicza w kontekście analiz procesów (de)sakralizacji, „Humaniora. Czasopismo Internetowe” 2014 nr 1 (1), s. 15–24. ISSN 2353-3145.

Rozdziały w recenzowanych monografiach:

  1. Karolina M. Hess, Czarownice oswajane? Kobiety w badaniach fenomenów mediumicznych w:] A. Anczyk (red.) Czarownicy, Kraków, WAM 2019, [w przygotowaniu].
  2. Karolina M. Hess, Czarownicy czy medycy? Polska teozofia a medycyna niekonwencjonalna na przełomie XIX i XX wieku [w:] A. Anczyk (red.) Czarownicy, Kraków, WAM 2019, [przyjęty].
  3. Karolina M. Hess, Romanticism and National Messianism in Theosophical Milieus in Poland Before World War II - an Overview [w:] Studies on Western Esotericism in Central and Eastern Europe, N. Radulović, K. M. Hess (red.), Budapest, CEU Press 2018, [przyjęty].
  4. Karolina M. Hess, Przemysław Sieradzan, Explorations of the Esoteric Dreams of the Himalayas w: Światło i ciemność t. VIII. Imaginatio, M. Rzeczycka, A. Świerzowska, I. Trzcińska (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2017, s. 175–198.
  5. Karolina M. Hess, Wschód i Zachód z fuzji teozofii z chrześcijaństwem: Liberalny Kościół Katolicki  i jego recepcja w Polsce [w:] I. Trzcińska, A. Świerzowska, K.M. Hess (red.), Studia ezoteryczne. Wątki polskie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2016, s. 26–52. ISBN 978-83-233-4059-1.
  6. Karolina M. Hess, Between Spiritualism, Theosophy and Christianity: Chosen Aspects of Esoteric Environments in Cieszyn Silesia in the First Half of the 20th Century [w:] Mystic and Esoteric Movements in Theory and Practice. Mystic and Esoteric Aspects of Contemporary Religions, S. Pakhomov (red.), Ekaterinburg 2016, s. 62–71. ISBN 5-7525-1269-9.
  7. Karolina M. Hess, Zachodni ezoteryzm jako obszar badań akademickich – zakres, problematyka, perspektywa polska [w:] Światło i Ciemność. t. 7, Polskie studia ezoteryczne, M. Rzeczycka, I. Trzcińska (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2015, s. 11–38. ISBN 978-83-7865-288-5.
  8. Karolina M. Hess, Teozoficzne wizje aktywności po śmierci, [w:] „Wieczność, gdzie Śmierci nie ma...”. Dawne oraz współczesne eschatologie i wizje światów duchowych, R. Ptaszek (red.), Wydawnictwo KUL, Lublin 2015, s. 143–158. ISBN 978-83-8061-035-4
  9. Karolina M. Hess, Psychospołeczne problemy funkcjonowania nowych ruchów religijnych na Śląsku Cieszyńskim na przykładzie wybranej grupy ewangelikalnej [w:] Nowe zjawiska religijne w kontekście społecznym, A. Anczyk, H. Grzymała-Moszczyńska (red.), Wydawnictwo Sacrum, Kraków 2014, s. 221–256. ISBN: 978-83-933048-4-4.
  10. Karolina M. Hess, Dynamika dyskursywnego obrazu świata w ezoterycznej prasie polskiej [w:] Ezoteryczne Tropy w kulturze Zachodu, Religijność alternatywna 3, R. T. Ptaszek, D. Sobieraj (red.), Wydawnictwo KUL, Lublin 2013, s. 69–81. ISBN: 978-83-7702-667-0.
  11. Karolina M. Hess, Tożsamość neognostycka w perspektywie nowej religijności synkretycznej [w:] Oblicza cywilizacji, R. Milczarek, M. Skorzycki (red.), Społeczna Akademia Nauk, Łódź 2013, s. 107–127. ISBN: 978-83-62916-54-2.
  12. Karolina M. Hess, Homo religiosus – homo magus? Magia jako religia na przełomie wieków [w:] Sfery refleksji religioznawczej, R. Ilnicki, J. Iwanicki (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2012, s. 25–34. ISBN: 978-83-62243-88-4.

Inne (hasła w encyklopediach, raporty z badań, art. popularnonaukowe)

  1. Encyclopedia The World Religions and Spiritualities Project, D. Broomley red., Virginia Commonwealth University. Thematic Project: Religious and Spiritual Movements and the Visual Arts (M. Introvigne red.) – profile artystów (z M. A. Dulską):
  2. K. M. Hess, Annie Besant & Poland, Friends of Theosophical Archives Newsletter, No. 8, 2018, s. 24–31.
  3. K. M. Hess, Research on Theosophy in Poland – an outline. Friends of Theosophical Archives Newsletter, No. 4, s. 22–25.
  4. K. M. Hess (Kotkowska), O przemianach sakralizacji przestrzeni domowej, serwis Etnolodzy.pl [31.03. 2012].
  5. K. M. Hess (Kotkowska), Śmierć w tradycji żydowskiej – obyczaje i fantazmaty, serwis Etnolodzy.pl [25.03.2012].

 

Wybrane publikacje dostępne są na portalach Academia.edu, ResearchGate oraz Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego.

 

  • 580 odsłon